Autor: Logopeda

Kolejna propozycja ćwiczenia pionizacji języka. Ćwiczenia te są szczególnie ważne dla dzieci (i dorosłych!) w terapii logopedycznej: przygotowujących się do realizacji głosek [sz, ż, cz, dż, r, l, t, d, n], z zaburzeniami połykania (dysfagią), zaburzonym torem oddechowym, wadami zgryzu.

Ćwiczenie polega na przenoszeniu wyciętych wcześniej kolorowych kropek (jabłek) na drzewo za pomocą słomki. Dzieci uczą sie w ten sposob kontrolować siłę swojego oddechu, zatrzymywać powietrze na dłuzej w płucach, oddychania i połykania a także wzmacniają mięsień okrężny warg- niezbędny do prawidłowej artykulacji, oddychania i połykania.

Powodzenia!

Ćwiczenia pionizacji jezyka. Pionizacja języka to jego pozycja spoczynkowa. Ułatwia połykanie, mówienie, oddychanie. Język niespionizowany przyczynia się do powstania wad zgryzu. Ćwiczenia pionizacji języka przydadzą się zwłaszcza dzieciom, które ćwiczą głoski [sz, ż, cz, dż, r, t, d, n, l] lub nadal połykają w sposób infantylny.

Wywołanie głoski [r]- ćwiczenia wstępne:

• połóż język swobodnie na dolnych zebach tak, aby jego boki zakrywały zęby trzonowe, koniec języka swobodnie opada na dolną wargę;
• przygryź boki języka zębami trzonowymi, a jego koniec unieś ku wałkowi dziasłowemu;
• otwórz szeroko usta, szybko unoś i opuszczaj koniec języka w kierunku górnych i dolnych siekaczy;
• dotykaj końcem języka kolejno wszystkich zębów (policz zęby górne i dolne);
• kląskaj- naśladuj stukot kopyt;
• otwórz szeroko usta, „ostrz” koniec języka o górne zęby;
• ułóż kawałek papieru na końcu języka, a następnie ułóż koniec języka przed siekaczami; usta otwarte; zdmuchuj skrawek papieru;
• wymawiaj szybko i wiele razy głoski [t, t, t, t], następnie [d, d, d, ] i [n, n, n, n] dziąsłowe- tzn. wymawiamy je ukłądając koniec języka na wałku dziąsłowym (zamiast za górnymi siekaczami);
• wymawiaj [tda, tdo, tde, tdu], [dda, dde, ddu, ddo], gdzie [t] i [d] ma jest dziąsłowe (jak wyżej).

Są to głoski wargowo- zębowe. Powstają, gdy dotkniemy górnymi siekaczami dolnej wargi i kierujemy strumień powietrza ku przodowi.

Gdy prawidłowe głoski [f, w] są wywołane, ćwiczymy je w sylabach: [fa, fo, fe, fu, fy, fi, fą, fę], [af, of, ef, uf, yf, if], [afa, efe, ufu, yfy, ufu, ifi], [wa, wo, we, wu, wy, wi, wą, wę], [awa, ewe, uwu, ywy, owo,, iwi]. Nie ćwiczymy głoki [w] w wygłosie (np. [aw]), ponieważ wówczas ubezdźwięcznia się do [f].

Ponizej przykład ćwiczenia na utrwalanie głosek [f, w] w wyrazach.

Ćwiczenie rozwija również słuch fonematyczny.

Powodzenia!

Ćwiczenia przygotowujące do realizacji głosek [p, b]:

– zaciskanie i rozluźnianie ust;

– cmokanie;

– nadymanie policzków,

– parskanie, plucie,

– zdmuchiwanie świeczki

Wywołanie głoski [p, b]:

– zaciskamy usta i dmuchamy (krótko): [p]

 Gloski [p, b] w sylabach:

pa, po, pe, pu, pi, py

apa, opo, epe, upu, ypy, ipi

ap, op, ep, up, ip, yp pa-pa,

po-po, pe-pe, pu-pu, pi-pi, py-py

pap, pop, pep, pup, pip, pyp

appa, oppo, eppe, uppu, ippi, yppy

ba, bo, be, bu, bi, by

aba, obo, ebe, ubu, ibi, yby

baba, bobo, bebe, bubu, bibi, byby

bap, bop, bep, bup, bip, byp abba, obbo, ebbe, ubbu, ibbi, ybby

Dodatkowo- kilka ćwiczeń warg i języka:

• Malowanie językiem podniebienia,
• Malowanie językiem na podniebieniu twardym kropek,
• Uderzanie, stukanie końcem języka o wałek dziąsłowy („górka” za górnymi siekaczami)
• Kląskanie (naśladowanie biegnącego konika),
• Naprzemienne układanie ust do szerokiego uśmiechu i w „dzióbek” (zęby zbliżone do siebie, nie zaciśnięte),
• Szybkie powtarzanie głoski [l l l l l l] przy szeroko otwartych ustach,
• Zbliżamy zęby, wysuwamy wargi do przodu, podnosimy koniec języka do wałka dziąsłowego i dmuchamy przez zęby
• Wymawiamy głoskę [sz] w sylabach: · spółgłoska [sz] w nagłosie: [szu szo sza szy sze], spółgłoska [sz] w śródgłosie: [uszu oszo asza esze yszy iszy] , spółgłoska [sz] w wygłosie: [usz osz asz esz ysz isz].
• Wymawiamy głoskę [ż] w sylabach: [ża, żo, ze, żu, ży, aża, ożo, eże, użu, yży]; głoski [ż] nie ćwiczymy w wygłosie, ponieważ wówczas ubezdźwięcznia się do głoski [sz]

Pierwszy rysunek prezentuje układ warg i zębów przy wymowie głosek [s, z, c, dz], a drugi- układ przy realizacji głosek [sz, ż, cz, dż].

Przypominajka- dla dzieci, które rozpoczynają terapię głosek [s, z, c, dz]

Jak wywołać głoski [s, z, c, dz]?

• Język leży płaski na dole jamy ustnej, jego czubek dotyka dolnych jedynek, a boki przylegają delikatnie do zębów górnych.
• Zęby są złączone.
• Wargi są szerokie jak przy przesadnym mówieniu iiiiiiiiiiiiiiiiiiiii .
• Powietrze wydostaje się strumieniem biegnąc przez środek języka, aż do szczeliny, którą tworzą zęby i koniec języka.

• Liczymy końcem języka dolne ząbki od wewnątrz.
• Bawimy się w malowanie końcem języka dolnych zębów (od wewnątrz i od zewnątrz),
• Próbujemy jak najmocniej dociskać język do dolnych zębów od wewnątrz,
• Zlizujemy miód czy dżem z wałka dziąsłowego dolnego (tuż za dolnymi zębami),
• „Koci grzbiet” – koniec języka opieramy o dolne zęby, a środek języka unosimy do góry ku podniebieniu tardemu,
• Mocno ssiemy landrynkę grzbietem (środkiem języka) (można za pomocą szpatułki wskazać dziecku gdzie jest ten magiczny środek języka),
• Wymawiamy głośno: iiiii, hihihihihi, ihi ihi ihi, jjjjjjja.
• Ćwiczymy wargi wymawiając naprzemiennie [u-i-u-i-u-i], przesadnie rozciągamy usta w uśmiechu i przesadnie wyciągamy je do przodu w „dzióbek”,
•  Wymawiamy [s, z, c, dz] ze szpatułką w buzi. Dziecko kładzie ją sobie płasko na języku i zbliża do siebie zęby (zagryzając w ten sposób szpatułkę). Dzięki temu szpatułka “trzyma” język na dole płasko. Oczywiście z czasem rezygnujemy z tego. To ćwiczenie ma tylko pomóc dziecku zrozumieć, jak ma wyglądać układ języka w buzi.