Lęk i strach to nic dziwnego – wszyscy się czasem czegoś boją, ale dorośli już potrafią opanować swój lęk i wytłumaczyć sobie go racjonalnie. Dzieci inaczej odbierają te emocje, ponieważ nie mają jeszcze zdolności radzenia sobie z lękiem i strachem.
Obojętnie, jaka jest przyczyna lęku czy strachu dziecka, każda jest ważna i nie należy jej lekceważyć i bagatelizować, mówiąc, że nie ma się czego bać.
Dzieci mogą się bać, zarówno znanych, jak i nieznanych rzeczy: mimo że codziennie chodzą do przedszkola, to nagle pewnego dnia mogą odczuwać lęk przed pójściem do szkoły – może to wynikać np. z jakieś kłótni czy nieprzyjemnej sytuacji, która miała miejsce poprzedniego dnia. Częstym powodem do lęku czy strachu dzieci może być również zły sen.
Jak zawsze w przypadku przeżywania różnorodnych emocji u dzieci, szczególnie tych złych, ważna jest obecność rodzica i rozmowa. Przytulenie czy sama obecność jest pierwszym krokiem ku uspokojeniu. Ważne jest zapytanie i dociekanie do tego, co się stało i jaki jest powód niepokoju. Często sama rozmowa wystarczy do tego, aby część złych emocji uleciała.
Inną ważną pomocą dziecku w radzeniu sobie z lękiem jest umiejętność oszacowania, jaki ten lęk jest – np. poprzez oszacowanie jaki duży jest jego strach w skali od 1 do 10, innym fajnym i do tego rozwijającym kreatywnie sposobem jest wskazywanie, że np. odczuwa strach od kolana do brzucha albo aż po saaame uszy.
Do takich najbardziej oczywistych i powszechnych objawów stresu należy płacz, histeria, drżenie rąk, bóle brzucha i inne dolegliwości z układu pokarmowego.
Nie jest dobre ani korzystne dla dziecka, kiedy rodzic całkiem eliminuje z drogi dziecka wszystkie jego obawy i lęki i trudne do pokonania sytuacje. Najważniejsze, by wyposażyć dziecko w umiejętności stawania im czoła.
Trzylatki często boją się obcych, różnych masek, przebrań, no i potworów. U czterolatków może zacząć się strach przed ciemnością, u pięciolatka może rozwinąć się strach przed opuszczeniem przez rodzica. Strachy sześciolatka są to m.in. lęki nocne, piekło, groźne i straszne czarownice, potwory i duchy.
Kiedy w dziecku rozwija się jakiś lęk lub strach, postarajmy się zachować spokój – i w reakcji na lęki dzieci opowiedzieć o tym, czego my baliśmy się, będąc w ich wieku. Dobrze, kiedy przypomnimy sobie, jak nasi rodzice radzili sobie z naszymi strachami i co nam pomagało 🙂 Zawsze, zawsze w sytuacji lęku starajmy się wykorzystywać mocne strony dziecka do jego radzenia sobie z nim – kiedy dziecko boi się, a pięknie rysuje, niech spróbuje narysować swój lęk w przyjazny i przyjemny sposób.
Dobrze jest oswoić lęk przez bajki (te terapeutyczne na przykład), ciekawym sposobem jest tworzenie dram – odgrywanie scenek, w której głównymi bohaterem będzie odczuwany przez dziecko lęk.