Więź emocjonalna z rodzicami jest najważniejszym czynnikiem chroniącym dzieci przed podejmowaniem zachowań ryzykownych. To jakość relacji rodzic – dziecko decyduje o skuteczności oddziaływań wychowawczych, w efekcie – sukcesie lub porażce rodziców w niwelowaniu problemów rodzinnych, nierzadko wynikających też ze stosowania nieprawidłowych metod reagowania na niepożądane zachowania dzieci. Prawidłowa relacja między dorosłym a dzieckiem powinna łączyć w sobie aspekty: miłość, akceptację, szacunek oraz granice, normy, wymagania. Nie ma wychowania tam, gdzie nie ma oznakowanych szlaków, po których można się bezpiecznie poruszać. Istnienie zasad zapewnia poczucie bezpieczeństwa. Dzięki zasadom wiemy, czego się spodziewać, mogą one również pomóc w takim porozumiewaniu się ludzi, by nie ranili siebie nawzajem.
Przed wprowadzeniem zasad warto zastanowić się i odpowiedzieć sobie na kilka pytań:
- • Co jest dla mnie ważne? Dlaczego akurat to?
• Dlaczego daję dziecku takie polecenie? Dlaczego obowiązuje właśnie ta zasada?
• Czy uważam, że to polecenie (ta zasada) jest rzeczywiście sensowne i konieczne?
• Jak ważne jest dla mnie, aby dzieci wypełniały to polecenie (przestrzegały tej zasady)?
• Co się stanie, jeżeli dzieci zignorują to polecenie (tę zasadę)?
Jeżeli jesteśmy pewni, co dla naszych dzieci jest dobre, wyznaczanie granic nie jest problemem.
Dziecko dopiero uczy się określania granic, przestrzegania zasad i norm – najpierw od rodziców, potem od innych dorosłych, by w odpowiednim momencie swojego życia dokonywać świadomych wyborów, nie raniąc siebie i innych.
Możemy wyróżnić granie:
- Zbyt restrykcyjne granice i nadmierna kontrola, zbyt mocno ograniczają, ściskają, są zbyt wąskie, by zapewnić dziecku swobodę niezbędną do prawidłowego rozwoju. Nie pozwalają na doświadczanie, branie pełnej odpowiedzialności, gdyż nie ma ku temu okazji. Młody człowiek wówczas odrzuca je, buntuje przeciw rodzicom.
2. Gdy granice są zbyt szerokie i nie dość stanowczo określone, dzieci ignorują je i zapuszczają się na zakazane tereny. Ponieważ nie ponoszą konsekwencji swoich niewłaściwych wyborów i zachowań, nie uczą się odpowiedzialności.
3. Gdy granice są zmienne, niestabilne dzieci nadal chcą je testować, choć wymaga to większej ilości prób z ich strony. Łatwo się nie poddają, przecież muszą sprawdzić, co będzie tolerowane. Granice tego typu, zależne od humoru rodzica, powodują dezorientację dziecka i mogą rodzić bunt z jego strony.
4. Granice zrównoważone – kształtują poczucie wolności oparte na odpowiedzialności. Pozwalają dziecku na dokonywanie ograniczonego wyboru, na ponoszenie konsekwencji. Takie granice uczą współpracy, kształtują poczucie sprawstwa.
Pamiętaj zawsze postaw się w roli dziecka. Zastanów się, jak byś się czuła/czuł, gdyś była/był dzieckiem i słyszała takie słowa od swoich rodziców? Czy nie sprawiłby ci bólu, przykrości?
Ustal stałe zasady. Jeśli chcesz, by dziecko przestrzegało granic pamiętaj, by obowiązujące reguły były „stałe”, a nie zmieniane w zależności od nastroju i emocji.
Pamiętaj o osobistym charakterze wypowiedzi. „nie możesz już dłużej siedzieć w kąpieli”. Dziecko chętniej posłucha tego, co mówisz, jeśli wypowiadane zdanie ma charakter osobisty, czyli „chce, żebyś przestał się już tym bawić„ lub komunikat zostanie powiedziany sposób pozytywny” zamiast „jeśli nie posprzątasz nie pójdziemy na spacer” powiedziesz „ Jak będzie posprzątane zaraz idziemy na spacer”
Bibliografia:
Jak kochać i wymagać. o