Odporność psychiczna nazywana prężnością psychiczną to nic innego, jak umiejętność radzenia sobie z porażkami i trudnymi przeżyciami, umiejętność radzenia sobie ze stresem, świadomość siebie, umiejętność podejmowania inicjatyw oraz umiejętność samokontroli, a także skuteczne rozwiązywanie problemów czy umiejętności społeczne. Potężne pojęcie, na które składa się wiele trudnych umiejętności. Umiejętność przegrywania i podnoszenia się po porażce i tego, aby nie poddawać się, a podejmować kolejne próby osiągnięcia celu.

Jednym z ćwiczeń, które można wykonać, aby w ogóle wytłumaczyć dzieciom, co to jest odporność i dlaczego jest ważna, jest zbudowanie babki z piasku na piaskownicy (a najlepiej na plaży!). Następnie ktoś przypadkiem idąc niszczy nam naszą piękną i wypracowaną babkę. Co wtedy? Jakie uczucia zagościły w dziecku? Wszystkie emocje, jakie odczuje dziecko w tej sytuacji będą okej i ma do nich pełne prawo. Te sytuacje będą dla niego okazją do zdobywania doświadczenia, regulacji emocji, budowaniu umiejętności i znajdowania dla siebie sposobów skutecznych sposobów radzenia sobie ze stresem.

W trudnych sytuacjach warto stawiać na rozmowy o emocjach, nie tylko o emocjach dziecka, ale też o emocjach naszych dorosłych. Kiedy np. stoimy już nad tą wcześniej przytoczoną babką z piasku, nie tylko chwalmy dziecko za efekt, że zbudowało, ale też pamiętajmy o tym, ile pracy i zaangażowania w to włożył. Jeśli dziecko dostanie informację od rodzica – że jego wysiłek został doceniony i faktycznie to jego starania do tego efektu końcowego doprowadziły, to w chwili porażki sam doceni swoje wysiłki i zaangażowanie, a nie skupi się na zgubionym efekcie.

Co jest ważne w osiąganiu odporności psychicznej? To, jakie mamy podejście do wyzwań, które przed nami się pojawiają, poczucie skuteczności, czy jesteśmy zaangażowani, a przy tym wytrwali w dążeniu do celu, a także poczucie własnej wartości, które jest tak bardzo, bardzo, bardzo ważne w każdym aspekcie naszego funkcjonowania.

Odporności psychicznej sprzyjać będzie, jeśli będziemy (my i nasze dzieci) potrafili sprawnie się adaptować do zmian w naszym środowisku, umiejętność kontroli emocji, a także umiejętnym ich wyrażaniem, mówieniem o nich i poprawnym ich nazywaniem. Nie warto unikać przyznania się do złości czy smutku, jeśli znajdujemy się w sytuacji, która mogła takie uczucia spowodować.

Co ważne i niestety piszę o tym, podkreślając niestety, odporność psychiczna nie jest właściwością stałą – to, że ktoś w jednym momencie życia wykazał się naprawdę wysokim poziomem umiejętności radzenia sobie z porażką, nie oznacza, że w innej sytuacji za jakiś czas poradzi sobie równie dobrze.

A już niedługo sposoby na to, jak można tą odporność w sobie samym wspierać 🙂